Việt 247

(Tai nạn hàng không - Malaysia ) - Phóng viên Zachary Keck của tờ TheDiplomate mới đây đã có bài viết phân tích đưa ra những dẫn chứng rõ nét về 3 nghi phạm có khả năng nhất đã bắn hạ máy bay MH17 của Malaysia là Quân ly khai thân Nga ở Đông Ukraine, Nga và Ukraine. Ban biên tập xin gửi tới các bạn nội dung bài phân tích.

Trong khi cả Ukraine, Nga và quân ly khai ở miền Đông Ukraine đều nằm trong diện nghi phạm, bằng chứng rõ ràng sẽ được chỉ ra sau đây.

Theo đồng nghiệp của tôi – Ankit thông báo vào sớm ngày hôm nay, máy bay Malaysia số hiệu MH17 đã rơi xuống gần thị trấn Shakhtyorsk thuộc địa bàn tỉnh Donetsk của Ukraine khi đang bay ở độ cao cách mặt đất 10.000m trong hành trình từ Amsterdam về Kuala Lumpur. Chiếc máy bay bị rơi cách biên giới với Nga khoảng 32 km.

Có vẻ chắc chắn rằng máy bay này bị bắn rơi chứ không phải là bị rơi do lỗi trục trặc máy móc hay sơ xuất của phi công. Cũng có vẻ như chiếc máy bay này chỉ vô tình bị bắn rơi bởi vì không một ai trong số các nghi phạm có bất kỳ động cơ nào để cố tình bắn hạ một máy bay dân sự.

Tuy nhiên, câu hỏi ai bắn rơi chiếc máy bay này vẫn là hết sức quan trọng và do đó rất đáng để chúng ta phải chú trọng xem xét lần lượt từng nghi phạm. Có ba nghi phạm đáng ngờ:

1. Quân ly khai thân Nga ở Đông Ukraine

Một số người thuộc Chính phủ Ukraine đã (tự nhiên) cáo buộc các phiến quân ly khai thân Nga ở Đông Ukraine là thủ phạm bắn rơi máy bay MH17. Xét theo nhiều cách, họ đúng là đối tượng có khả năng là thủ phạm đứng sau sự cố này nhiều nhất. Các phiến quân nổi dậy này thường có thói quen nhắm mục tiêu các máy bay quân sự của Ukraine bay qua khu vực họ kiểm soát hoặc đang có chiến sự. Với các khả năng tình báo có lẽ là hơi hạn chế của họ, những phiến quân này rất có thể đã nhầm lẫn máy bay dân sự MH17 là một chiếc máy bay quân sự. Việc bắn hạ là rất có thể khi họ thấy chiếc máy bay này bay từ miền Tây sang miền Đông, nói cách khác là đang bay trên không phận của Ukraine về phía Nga (hoặc phía Đông Ukraine).

Vẫn còn một bằng chứng khác chứng minh khả năng liên lụy của các phiến quân này và những người ủng hộ họ. Đó là, một video được đăng tải lên Youtube ngày hôm nay đã cho thấy rõ nét khói bốc lên từ khu vực xảy ra vụ tai nạn. Theo tờ Foreign Policy, một người dân nói rằng “nó bốc cháy rất lớn”. Tương tự như vậy, một đăng tải trên Twitter với ảnh chụp màn hình một báo cáo tin từ sớm ngày hôm nay cũng cho thấy, các phiến quân ở Đông Ukraine đã tuyên bố đã bắn hạ một máy bay vân tải quân sự của Ukraine. Thông báo này ngay sau đó đã được gỡ xuống nhưng đã phần nào cung cấp thêm bằng chứng cho việc các phiến quân Ukraine có thể đã bán hạ MH17 vì họ nhầm lẫn đó là một máy bay quân sự của Ukraine.

Tuy nhiên câu hỏi lớn nhất về lực lượng ly khai Ukraine này là: liệu họ có khả năng bắn hạ máy bay này không?

Như tờ Stratfor lưu ý, “Căn cứ vào độ cao của máy bay thì chỉ có tên lửa đất đối không tầm trung đến tầm xa mới có thể bắn hạ chiếc máy bay dân sự này”. Trong khi đó, quân ly khai ở Đông Ukraine đã phủ nhận việc bắn hạ máy bay và cho biết họ chỉ sở hữu các hệ thống phòng không di động không có khả năng nhắm mục tiêu những máy bay bay ở độ cao 10.000 m.

Tuy nhiên, Chính phủ Ukraine trước đó đã cho biết, một hệ thống tên lửa di động phòng không tầm trung hiện đại BUK-M1 [hay còn gọi là SA-11] (như hình trên) đã được sử dụng để bắn hạ MH17 và rằng Nga đã cung cấp hệ thống này cho quân ly khai thân Nga ở Đông Ukraine. Một phóng viên của AP tại miền Đông Ukraine cũng tuyên bố đã nhìn thấy quân nổi dậy trong khu vực này cùng với hệ thống Buk mà có thể bắn hạ các máy bay đang bay ở độ cao lên đến 22.000 m.

2. Nga

Nếu quân ly khai thân Nga ở Đông Ukraine không bắn hạ MH17, rất có thể chính các lực lượng của Nga đã làm điều này. Những ngày gần đây, Nga một lần nữa lại đổ quân đến vùng biên giới với Ukraine. Ukraine nói rằng, một tên lửa đối không của Nga đã bắn hạ một trong những chiếc máy bay Sukhoi-25 của họ vào ngày thứ 4 và rằng cùng ngày một tên lửa đất đối không cũng đã bắn rơi một máy bay Suk-25 từ trong lãnh thổ của Nga. Phía Kiev hôm thứ 2 cũng tuyên bố rằng, một tên lửa đất đối không từ trong lãnh thổ Nga đã bắn rơi một máy bay vận tải quân sự. Việc máy bay MH17 đang bay từ Ukraine về phía Nga cũng có nghĩa là Moscow có thể đã nhầm lẫn máy bay dân sự này là một máy bay thù địch.

Tuy nhiên, Nga lại có khả năng tình báo tốt hơn quân ly khai thân Nga, và do đó họ ít có khả năng nhầm lẫn MH17 với một máy bay quân sự của Ukraine. Hơn nữa, Moscow đã bác bỏ mọi cáo buộc từ phía Ukraine đối với vụ Su-25s và máy bay vận tải quân sự, và các phiến quân Ukraine trên thực tế cũng đã tuyên bố nhận trách nhiệm cho cả 3 sự cố trên.

3. Ukraine

Cuối cùng, nghi can có thể là Ukraine đã bắn hạ máy bay này vì nhầm lẫn với một máy bay quân sự của Nga đang bay trong khu vực của Ukraine. Một số tuyên bố cho rằng, Chín phủ Ukraine đã tuyên bố không phận trên các khu vực Đông Ukraine là một vùng “hoạt động chống khủng bố” và yêu cầu tất cả các máy bay dân sự bay qua không phận này phải bay ở độ cao hơn 7.900 m. Vẫn chưa rõ điều này có chính xác hay không. Tuy nhiên, rõ ràng là MH17 đã bay cao hơn độ cao này khi nó bị bắn rơi, nhưng cũng có thể Ukraine đã nhận định nhầm độ cao của chiếc máy bay MH17 này.

Tuy nhiên, điều này có vẻ rất khó xảy ra. Hơn nữa như đã lưu ý ở trên, máy bay MH17 đang bay về phía Nga, nên có rất ít khả năng quân đội Ukraine hoặc chính phủ lại yêu cầu bắn hạ nó. Ukraine cũng đã yêu cầu thực hiện một cuộc điều tra quốc tế về sự cố này. Ukraine sẽ không thể đưa ra động thái hành động nhanh như thế nếu như có bất kỳ nghi ngờ nào về chính phủ này là thủ phạm đã bắn hạ MH17.

Như vậy, khả năng lớn nhất chỉ có thể là quân ly khai thân Nga ở Đông Ukraine đã bắn hạ MH17 bằng vũ khí mà Nga đã cung cấp hoặc một khả năng khác là chính Nga đã bắn hạ máy bay này. Trong cả hai trường hợp, chiếc máy bay bị bắn hạ phát ra tín hiệu kém cho Nga và thậm chí còn kém hơn cho những người ủng hộ Nga ở Đông Ukraine. Vụ việc máy bay bị bắn hạ này sẽ khiến đông đảo cộng đồng quốc tế tăng cường ủng hộ cho những nỗ lực của chính phủ Ukraine để đánh bại quân nổi dậy, cũng như tăng áp lực lên Nga phải chấm dứt hỗ trợ cho quân nổi dậy ở Đông Ukraine.

Thanh Vân (dịch từ Diplomat)

Diplomat: Ai đã bắn hạ máy bay MH17?

Nguyễn tấn dũng Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng via http://ift.tt/1sKystY